Con người sống bền vững và có trách nhiệm chính là thể hiện lối sống xanh hiệu quả nhất. Đây là những người đã thực sự chuyển đổi từ nhận thức sang hành động cụ thể. Những người can đảm làm việc có nguyên tắc, có hệ thống, đem lại ích chung cho cộng đồng và mang lại tác động tốt hay truyền cảm hứng tới nhiều người khác.
14/10/2025
Con người thường làm theo phong trào
Sống xanh hiệu quả không chỉ là vài hành động riêng lẻ như tham một giải chạy, trồng một cây xanh hay nói không với ống hút nhựa mà đó còn là một phong cách sống tích cực. Trong đó, phải có sự tích hợp các nguyên tắc bền vững vào mọi quyết định hằng ngày.
Nhưng trên thực tế, con người chúng ta thường tham gia các phong trào, trào lưu nhất thời, theo sự thúc đẩy của một ai đó, của tổ chức, cơ quan phát động mà thôi. Thường tập trung vào vài hành động xanh đơn giản như: mang túi đi chợ, trồng cây xanh đường phố, dọn dẹp vệ sinh…khi đoàn thể, doanh nghiệp tổ chức.
Những hành động này là khởi đầu tốt cho lối sống xanh. Dù là điều tốt, nhưng không đủ. Những hành động như vậy đơn giản là làm theo phong trào, cảm tính hoặc do có một vài lợi ích cá nhân nào đó như được giảm chi phí khi mua sắm, hoặc nhận khuyến mãi tiêu dùng thì cứ làm theo thôi.
Nhưng tất cả chỉ xuất phát từ các động cơ khác, không đơn thuần là tập trung vào mục đích sống xanh hiệu quả. Vậy sống xanh hiệu quả là gì?
Sống xanh hiệu quả, bền vững
Đây là lối sống mà khi người làm đã nhận thức rõ và tích hợp vào đời sống hàng ngày như vào lối mua sắm, tiêu dùng, công việc, đầu tư hay tạo dựng các nội qui, qui định, chính sách trong doanh nghiệp. Nhằm thúc đẩy và hình thành một nhóm người đi theo, làm theo, tạo ra hiệu ứng, phong trào sâu rộng hơn.
Lối sống được lan tỏa trong nhóm, trong tổ chức và nó được dựa trên nhận thức rõ ràng về trách nhiệm cá nhân của từng người trong tổ chức doanh nghiệp, cộng đồng, địa phương. Dựa trên trách nhiệm đạo đức, khi thực hành lối sống và thấy mình có vai trò quan trọng nhất định trong vòng kết nối, dù lớn hay nhỏ.
Đồng thời nó thành hình các giá trị cốt lõi trong các ứng xử hàng ngày. Duy trì, nhất quán và trở thành giá trị nội tại của cá nhân mỗi người trong từng tổ chức, dù vai trò lớn hay nhỏ.
Từ duy xanh và hiệu quả, trở thành văn hóa ứng xử của mỗi người với vài thực hành xanh cụ thể như sau
Tối ưu hóa Tiêu dùng, chỉ mua khi cần thiết
Họ là những người áp dụng triệt để tư duy tối giản. Chỉ mua những đồ dùng khi cần thiết và tích cực mua sắm xanh, khi có nhu cầu. Họ cũng xem việc không mua sắm, hay mua sắm quá mức là không cần thiết.
Ưu tiên mua sắm thực phẩm sạch, hữu cơ, giảm thiểu hóa chất độc hại trong sinh hoạt và tiêu dùng, điều này trực tiếp cải thiện sức khỏe thể chất và tinh thần chung của nhiều người, không chỉ là cá nhân mỗi người.
Ưu tiên mua sắm chất lượng hơn số lượng. Đầu tư vào các sản phẩm bền vững, chất lượng cao, có nguồn gốc rõ ràng, thể hiện sự coi trọng giá trị lâu dài hơn là sự tiện lợi ngắn hạn hay giá rẻ.
Hạn chế rác thải ngầm, sau thải loại. Nhận thức rõ về rác thải ngầm trong các hành động hàng ngày của mình. Nên họ giảm thiểu đến mức thấp nhất về năng lượng, điện, nước, khi sử dụng hàng ngày.
Ý thức tiêu thụ hiệu quả, để tạo ra sản phẩm tích cực (dấu chân nước và dấu chân carbon). Từ đó, tập trung sản xuất, tiêu dùng, làm việc, chi tiêu, sống và làm việc hiệu quả.
Hành động có trách nhiệm trong hệ thống
Những người sống xanh bền vững họ không chỉ sống xanh cho bản thân mình mà còn có trách nhiệm với người xung quanh. Họ không chỉ hành động cá nhân mà còn lan tỏa, khuyến khích người khác như gia đình, bạn bè, đồng nghiệp, cùng tham gia, từ đó nâng cao nhận thức trách nhiệm của cả cộng đồng.
Họ thường dùng sức ảnh hưởng của mình để thay đổi các tổ chức lớn, nhỏ, nơi mà mình tham gia. Tạo thành thói quen tốt cho cá nhân mỗi người và tạo sự nhận thức mang tính lan tỏa trong nhóm nhỏ do mình hoạt động gần nhất như gia đình nhỏ, phòng kế toàn, phòng hành chính, tổ nhóm làm việc chung…vv.
Ưu tiên các sản phẩm từ các doanh nghiệp có trách nhiệm xã hội, đảm bảo điều kiện lao động công bằng và minh bạch, sản xuất xanh, sạch. Ví dụ như các sản phẩm Fair Trade, VietGap, GloboGap, hay các tiêu chuẩn chuất lượng khác.
Làm việc trong doanh nghiệp hoặc ủng hộ các doanh nghiệp có mô hình xanh, bền vững, có trách nhiệm và có đạo đức. Việc lựa chọn này vừa có tác dụng hình thành thói quen ủng hộ các đơn vị hành động có trách nhiệm và giữ các giá trị bền vững chung trong cộng dồng.
Việc ủng hộ và có trách nhiệm lâu dài này cũng tốt cho chính sự nghiệp của lâu dài của mình. Khi mà thời gian ở các cơ quan, doanh nghiệp, do mình làm việc, chính là nơi mình chiếm thời gian lớn nhất, gần như 2/3 số thời gian đời người. Nên khi làm trong môi trường tích cực, người ta dễ có năng lượng tích cực mà không cần tìm kiếm ở một nơi khác để bù đắp lại năng lượng đã bỏ ra trong ngày. Sống và làm việc tích cực, lành mạnh, tự nhiên.
Vận động Chính sách và Cộng đồng. Không chỉ tự xử lý rác nhà mình, họ còn tham gia vận động chính sách cấm hoặc đánh thuế rác thải nhựa, hoặc lan tỏa các mô hình hiệu quả khác trong cộng đồng.
Chủ động tham gia vào các hoạt động vì môi trường địa phương như dọn rác, trồng cây, tổ chức các buổi trao đổi đồ cũ…thể hiện trách nhiệm xây dựng một môi trường sống chung tốt hơn.
Tư duy Kinh tế Xanh, Tuần hoàn
Nhận thức rõ về sự khan hiếm của tài nguyên thiên nhiên, từ đó thực hành tiết kiệm nước, điện, và các nguồn năng lượng khác một cách nghiêm ngặt. Họ không coi các sản phẩm phụ khác là “rác”.
Luôn coi “nguyên liệu đầu ra ở đây” chính là “nguyên liệu đầu vào” của một hoạt động khác. Từ đó tái sử dụng một cách sáng tạo, hiệu quả. Biến những đồ cũ thành vật dụng có giá trị cao hơn, khác lạ hơn, giúp ích cho tổ chức, đời sống.
Hỗ trợ người khác tham gia cộng đồng, sửa chữa và tự nguyện chia sẻ kiến thức. Việc ưu tiên sửa chữa đồ hỏng hoặc sử dụng các dịch vụ thuê, chia sẻ tài sản thay vì mua sắm mới, gây lãng phí tài nguyên. Giảm chi phí và có ý thức về khai thác tài nguyên hiệu quả.
Chủ động giảm thiểu dấu chân carbon cá nhân thông qua việc ưu tiên phương tiện giao thông xanh, giảm tiêu thụ thịt, và hỗ trợ các nguồn năng lượng tái tạo.
Trên thực tế, những người sống xanh thường là những người có trách nhiệm cao nhất, không chỉ với bản thân họ mà còn cho cộng đồng, môi trường.
Sống xanh với họ không chỉ là một phong trào hay sở thích mà là sự thể hiện rõ ràng nhất của một lối sống có trách nhiệm, có hiệu quả, không chỉ để làm cho vui hay nhất thời.
Tất nhiên là mọi sự đều có thể linh hoạt và tùy biến, sao cho đơn giản nhất, dễ dàng thực hiện. Đây chính là cách tốt nhất để sống xanh hiệu quả, không ràng buộc vào một hình thức nhất định nào đó.
Đồng thời dựa trên sự hiểu biết rằng, mọi hành vi cá nhân đều có tác động dây chuyền, ảnh hưởng trực tiếp hay gián tiếp đến môi trường chung và tương lai xanh của địa phương, đất nước hay mỗi cộng đồng.
Kiều Nguyễn