Doanh nghiệp sản xuất xanh
Fruitleather Rotterdam là một công ty khởi nghiệp sáng tạo của Hà Lan, nổi tiếng với việc chuyển đổi rác thải thực phẩm thành vật liệu da thuần chay chất lượng cao
11/10/2025
Hai nhà sáng lập Koen Meerkerk và Hugo de Boon từ Fruitleather Rotterdam, Hà Lan, (hình circulareconomyforfood.eu)
Ý tưởng và sản xuất
Hai nhà thiết kế Koen Meerkerk và Hugo de Boon là hai doanh nhân từng tốt nghiệp Học viện Willem de Kooning ở Rotterdam, Hà Lan. Xuất phát từ sự quan tâm đến thiết kế bền vững và kinh tế tuần hoàn, họ đã phát triển quy trình chuyển đổi phế phẩm xoài thành loại da thực vật có độ bền, tính thẩm mỹ và khả năng ứng dụng cao.
Năm 2016, họ đã thành lập Công ty Fruitleather Rotterdam, nghiên cứu và phát triển quy trình tái chế xoài hỏng thành chất liệu giống da, sử dụng trong sản xuất các sản phẩm thời trang, tiêu dùng như giày dép, túi xách, bìa sách…bằng những trái xoài phế phẩm.
Mô hình doanh nghiệp của hai nhà thiết kế là hướng tới nền kinh tế xanh, sản xuất ra các sản phẩm xanh, thuần chay, giả da và có nhiều ứng dụng với chất liệu gốc. Fruitleather Rotterdam với các hoạt động của mình không chỉ là nâng cao nhận thức về vấn đề lãng phí thực phẩm mà còn cho thấy cách sử dụng chất thải nói chung theo hướng tích cực, xanh, tuần hoàn, hữu ích và sáng tạo.
Ban đầu, họ nhận thấy một lượng lớn trái cây bị lãng phí tại các khu chợ địa phương và cảng Rotterdam. Họ chỉ muốn chiết xuất thuốc nhuộm từ trái cây này, nhưng sau khi để bã trái cây khô lại, họ nhận ra nó có thể tạo thành một vật liệu giống như da và áp dụng trong chất liệu giả da và từ đó tiến hành nghiên cứu sâu hơn.
Áp dụng công nghệ vào sản xuất và họ đã cùng nhau có các sản phẩm chính là Da Xoài (Mango Leather).
Vải da xoài các loại, hình circumfauna
Đây là vật liệu giả da thuần chay (vegan leather) được làm từ bã và cùi của những quả xoài quá chín hoặc bị loại bỏ khỏi chuỗi cung ứng thực phẩm và có thể chở thẳng đến bãi rác thành phố.
Và ý tưởng chuyển đổi phế phẩm trái cây thành vật liệu bền vững, ứng dụng nguyên lý kinh tế tuần hoàn đã ra đời từ chất liệu nông sản này và nhanh chóng thực thi.
Họ thu thập xoài thải loại, nghiền thành bột nhuyễn (paste), trộn với các chất kết dính tự nhiên và sấy khô thành các tấm vật liệu dẻo dai, có thể ứng dụng trong nhiều sản phẩm thời trang và thay thế các chất liệu da, làm giả da thực sự độc đáo.
Sản phẩm giả da từ trái xoài, Fruitleather Rotterdam, Hà Lan, hình vnanet
Tác động và Ứng dụng
Tác động Môi trường: Giúp giảm đáng kể lượng rác thải thực phẩm, đặc biệt là ở Cảng Rotterdam (một trung tâm nhập khẩu trái cây lớn ở châu Âu), từ đó giảm thiểu lượng khí metan thải ra từ bãi rác.
Phạm vi ứng dụng: Vật liệu da xoài của Fruitleather được bán cho các nhà thiết kế trên khắp thế giới để sản xuất nhiều loại sản phẩm như: Phụ kiện thời trang như các loại túi xách, ví, dây thắt lưng, móc khóa; Giày dép như hợp tác với các thương hiệu giày như Saye (Tây Ban Nha) sản xuất giày xanh; Nội thất: Dùng làm vật liệu bọc ghế (ví dụ: nguyên mẫu ghế Fruitleather Wassily)…vv.
Sự đổi mới của Fruitleather có ý nghĩa lớn và được thể hiện qua các khía cạnh như sau:
Giải quyết vấn nạn rác thực phẩm: Fruitleather Rotterdam đã chuyển hóa một vấn đề môi trường lớn thành một giải pháp vật liệu sáng tạo:
Tận dụng phế phẩm, phát triển kinh tế tuần hoàn: Công ty thu thập xoài quá chín hoặc bị loại bỏ (chủ yếu từ Cảng Rotterdam, trung tâm nhập khẩu lớn của châu Âu) mà lẽ ra sẽ kết thúc ở bãi rác.
Giá trị Kinh tế: Bằng cách biến “rác thải” thành vật liệu da có giá trị, họ đã tạo ra một mô hình kinh doanh giúp giảm lãng phí thực phẩm và đồng thời cung cấp nguyên liệu thô xanh và thân thiện với môi trường.
Giảm Phát thải Methane: Khi trái cây bị phân hủy trong bãi rác, chúng tạo ra khí metan, một loại khí nhà kính mạnh. Việc chuyển hóa chúng thành vật liệu bền vững giúp giảm thiểu vấn đề này và đóng gopc vào giảm phát thải khí độc hại vào trong môi trường.
Vải da xoài làm phụ kiện móc khóa thời trang, hình brightvibes
Phát triển Vật liệu Sinh học (Bio-Material) mới từ trái xoài
Fruitleather Rotterdam đã phát triển một công thức và quy trình độc đáo và làm ra một chất liệu giả da độc đáo.
Da Thuần Chay Gốc Thực vật: Họ tạo ra một vật liệu có kết cấu, độ dẻo dai và tính thẩm mỹ tương tự như da thật, nhưng được làm từ bã xoài kết hợp với chất kết dính tự nhiên. Trong đó có hướng đến việc không sử dụng PU hoặc PVC, vốn là các loại nhựa gốc dầu mỏ kém thân thiện với môi trường.
Khả năng ứng dụng rộng lớn: Vật liệu da xoài của họ không chỉ dừng lại ở thử nghiệm mà đã được ứng dụng trong các sản phẩm thương mại như giày dép (hợp tác với Saye), túi xách và phụ kiện thời trang khác. Họ cũng chứng tỏ tính khả thi và độ bền cao của các sản phẩm và được nhiều người tiêu dùng xanh yêu thích.
Giày từ vải xoài Fruitleather, Hà Lan
Tiên phong trong Kinh tế Tuần hoàn
Việc Fruitleather ra đời đã nói với cộng đồng rằng, doanh nghiệp có thể chuyển hóa từ mô hình “khai thác – sản xuất – vứt bỏ” sang mô hình tuần hoàn, xanh, nơi mà rác thải của ngành này trở thành đầu vào cho ngành khác, một cách có giá trị và hữu ích.
Nhiều doanh nghiệp khác có thể nhìn thấy các áp dụng khác của họ vào trong mô hình như cách mà đơn vị đáng triển khai, ứng dụng vào trong thực tế sản xuất của mình.
Hai nhà sáng lập trong một sự kiện đến Việt Nam, hình vnanet
Hoạt động của công ty cũng thúc đẩy xu hướng xanh, tuần hoàn trong sản xuất nông nghiệp: Cùng với các công ty sản xuất da từ dứa (Piñatex) hay xương rồng (Desserto), Fruitleather Rotterdam đã và đang góp phần định hình xu hướng xanh, sử dụng vật liệu gốc từ thực vật cho ngành thời trang.
Đồng thời cũng đẩy xu hướng sản xuất mới trong ngành thời trang và thiết kế nội thất hoặc các sản phẩm xanh khác có nguồn gốc thân thiện với môi trường, có thể tiến xa và tạo ra xu hướng mới gắn với sản xuất xanh và bền vững tại nhiều quốc gia.
Bài Thiện Thanh
