Doanh nghiệp sản xuất xanh
Nghề làm nước mắm truyền thống chính là một trong số ngành của nền kinh tế biển ở Hải Bình, Thanh Hóa. Đây không chỉ là phương kế sống của nhiều gia đình và của các thế hệ đi trước, truyền nghề cho các thế hệ mới đi sau. Nước mắm Vị Thanh cũng đang đi con đường như vậy, đây là sản phẩm làm mới của nghề truyền thống của một gia đình đi lên; làm mới sản phẩm thành một hình ảnh tươi mới, trẻ trung và giàu bản sắc.
18/8/2025
Sự trở về, làm mới nghề truyền thống
Nhiều người thường biết tới Thanh Hóa với các bãi biển đẹp nổi tiếng như Sầm Sơn, Hải Tiến. Biển chính là lợi thế tự nhiên của vùng đất này. Với bờ biển dài trên 100 km và nhiều địa bàn nằm trong khu vực có biển hoặc tiếp giáp biển nên ngoài du lịch biển thì các nghề kinh tế biển ở nơi đây có dịp phát triển tốt.
Và nghề sản xuất nước mắm truyền thống là một trong số đó và là nền móng cho Nước mắm Vị Thanh từng bước phát triển đi lên. Bằng hành trình của mình, họ đang tạo nên một khúc vĩ thanh. Một khúc vĩ thanh đẹp đẽ trong không gian trầm tĩnh, nhẹ nhàng, sâu lắng, không ồn ào nhưng giàu năng lượng tích cực. Trong đó có giai điệu của nắng gió, hơi vị mặn mà của biển cả, sự vất vả của người dân miền biển và được đặt với tên gọi mang đầy tính tự sự: Nước mắm Vị Thanh.
Tên gọi ấy còn gợi nhớ về cả một vùng kí ức sâu đậm của Người sáng lập thương hiệu. Anh sinh ra và lớn lên tại Hải Bình, Thanh Hóa. Nghề làm nước mắm vốn là nghề của gia đình anh và nó đã có mặt từ những năm 1950 với hình thức cha truyền con nối.
Ba thế hệ trong một gia đình, họ đã cùng nhau vun đắp, tạo dựng các giá trị chung và làm nên thương hiệu riêng mang đậm hình ảnh xứ Thanh. Đây cũng là câu chuyện của giám đốc HTX Chế biến Thủy sản Hải Bình, chủ thương hiệu Nước mắm Vị Thanh – anh Nguyễn Thế Hoàng.
Anh Hoàng vốn tốt nghiệp từ Trường Đại học Vận tải Hàng hải, Hải Phòng. Sau tốt nghiệp, anh công tác tại Hải Phòng. Bôn ba đến mấy rồi cũng lại ngược trở về quê hương Hải Bình, Tĩnh Gia, Thanh Hóa. Vốn là người con vùng biển Nghi Sơn nên nghề làm mắm rất thân thuộc với mình. Anh nghĩ rằng, phải đem vị ngon của vùng biển xứ Thanh đi xa, bằng việc bắt tay vào nghề sản xuất nước mắm truyền thống.
Nhưng ban đầu không mấy người ủng hộ ý tưởng này, nhưng anh Hoàng vẫn kiên trì muốn làm cho bằng được. Thấy con cái kiên trì làm việc thì người mẹ cũng dần đồng ý, ủng hộ. Người vợ cũng nghỉ công việc chính để về cùng khởi nghiệp với chồng. Đồng thời hai bên gia đình nội ngoại cũng chung tay giúp đỡ gia đình anh Hoàng bước vào hành trình khởi nghiệp thuận lợi.
Anh Nguyễn Thế Hoàng đang giới thiệu sản phẩm với Thủ tướng Phạm Minh Chính, trong dịp Festival trái cây và sản phẩm OCOP Việt Nam, năm 2022 tại Sơn La.
Anh Hoàng cũng đi nhiều nơi để học hỏi thêm các bí quyết sản xuất của các vùng đất khác, nhằm tìm ra các điểm chất lượng để bứt phá, khởi nghiệp thành công. Hiện nay Nước mắm Vị Thanh đã và đang được đơn vị và các đối tác, khách hàng trực tiếp phân phối, đặt hàng. Nước mắm Vị Thanh cũng là thương hiệu chuyên dùng cho nhiều bếp ăn hàng ngày của các đơn vị, các gia đình, các điểm bán hàng ở các địa phương, trong và ngoài Thanh Hóa.
Sau nhiều năm làm nghề, anh Hoàng đã có một cơ ngơi nhà xưởng khang trang, rộng rãi, với qui mô 1000 m2 cùng với khoảng 30 thùng gỗ ủ mắm. Mắm được ủ trong thùng gỗ dưới nhà tôn kín, náo đảo giang phơi sau 18 -24 tháng. Đến khi mắm chín, mới đem vào sản xuất thành phẩm nên mắm đã ngấm vị, tan hết ra nước cốt. Nên nước mắm đậm vị ngọt sắc, thơm ngon tuyệt hảo. Và đằng sau hương vị thơm ngon ấy là cả một quy trình sản xuất truyền thống, chuẩn mực đã được người sáng lập tạo dựng, chăm chút từng chút một.
Việc sản xuất theo phương pháp ủ chượp truyền thống gia truyền trong các thùng gỗ tạo nên cái chất riêng về chất lượng và hương vị của nước mắm truyền thống Vị Thanh mà không phải đơn vị sản xuất nào ở địa phương cũng có khả năng làm được. Việc đầu tư này còn mang lại lợi ích tăng cường áp dụng công nghệ sản xuất hiện đại hóa ngành sản xuất thủ công truyền thống. Làm mới nghề sản xuất mắm truyền thống theo cách xanh hơn, sạch hơn và thân thiện với môi trường.
Thương hiệu cũng đầu tư hệ thống chiết rót chai hiện đại, tạo dây chuyền sản xuất đóng chai liên hoàn, đảm bảo các yếu tố sản xuất xanh, sạch. Mỗi năm cơ sở của anh Hoàng sản xuất và đưa ra thị trường từ 300-500 nghìn lít nước mắm cốt và khoảng 100 tấn mắm tôm, mắm tép, mắm chua các loại để đảm bảo nhu cầu tiêu thụ rộng rãi của các tệp khách hàng trên thị trường.
Bản thân đơn vị cũng nhận được nhiều chứng nhận chất lượng tốt như Danh hiệu Sản phẩm Chất lượng Vàng Thủ đô năm 2019; Cúp vàng Sản phẩm tiêu biểu tỉnh Thanh Hóa năm 2022; Bằng khen Thành tích suất sắc trong phong trào nông dân tham gia đảm bảo an ninh quốc phòng 2015 – 2020; Bằng khen Phong trào thi đua yêu nước giai đoạn 2015- 2020…vv.
Nước mắm Vị Thanh cũng là thương hiệu có nhiều sản phẩm đạt chứng nhận OCOP 3 sao cấp tỉnh tiêu biểu và luôn có mặt tham gia trong các cuộc hội chợ, triển lãm trong và ngoài tỉnh. Nhằm quảng bá các giá trị, văn hóa ẩm thực của tỉnh Thanh Hóa. Sản phẩm cũng có mặt tại các cửa hàng thực phẩm an toàn, các siêu thị trong và ngoài địa phương.
Với thời gian tạo dựng nhiều năm, Nước mắm Vị Thanh có một số đặc điểm nổi bật như sau:
Nguyên liệu: Được sản xuất từ cá cơm tươi và moi biển thơm ngon và được ướp chung với muối biển sạch. Nguồn nguyên liệu do ngư dân địa phương đánh bắt trực tiếp mang về và đã được đơn vị chọn lựa kỹ càng, xử lý kĩ, sạch, trước khi mang vào ướp chượp, chế biến sâu.
Quy trình sản xuất: Phương pháp ủ chượp truyền thống, lên men tự nhiên trong thùng gỗ nhằm tạo ra thương hiệu nước mắm sạch, vị truyền thống tự nhiên. Thời gian ướp chượp khá dài, thường là từ 12 tháng đến 24 tháng trở lên. Nhằm tạo cho nước mắm có nguồn dinh dưỡng tự nhiên, khi vị cá tươi tan hết, thành dòng nước mắm chắt lọc, thơm ngon.
Chất lượng & Hương vị: Chất lượng cao, hương vị đậm đà, thơm nồng, hậu vị ngọt. Nước mắm Vị Thanh mang đậm hương vị đặc trưng của biển cả xứ Thanh và được sản xuất trực tiếp từ bàn tay từ những người làm nghề của người dân địa phương.
Họ là những người làm nghề nước mắm truyền thống đã nắm giữ bí quyết lâu đời của làng nghề và nay có sự kế thừa của lớp người đi sau tham gia sản xuất trực tiếp ở thương hiệu, có kiến thức, có kinh nghiệm và có năng lực làm việc thực tế. Nên tạo dựng thương hiệu một cách chuyên nghiệp và bài bản.
Đặc biệt, thương hiệu kiên định với triết lý sản xuất ba không: Không chất bảo quản, không bột ngọt và không hương liệu. Giúp giữ trọn độ đạm tự nhiên, tinh khiết và an toàn cho sức khỏe của người dùng. Nhiều người còn khen, Nước mắm Vị Thanh với hương thơm đặc trưng tự nhiên hay loại nước mắm mà ngay cả ăn với cơm trắng thì cũng thấy ngon. Đó là những lời khen chân thật của các khách hàng dành cho Nước mắm Vị Thanh và đây cũng là niềm vui của nhà sản xuất.
An toàn: Nhằm đáp ứng nhu cầu của thị trường và làm hài lòng khách hàng; Nước mắm Vị Thanh không sử dụng hóa chất chất bảo quản hay phụ gia nào trong quá trình sản xuất nói chung. Nước mắm làm hoàn toàn bằng phương pháp chế biến thủ công, giữ hương vị thơm ngon tự nhiên, thuần dinh dưỡng sạch, từ nguồn nguyên liệu của biển cả xứ Thanh.
Nhưng để nước mắm làm ra sạch sẽ, chống nhiễm khuẩn chéo trong quá trình sản xuất, đóng gói; thương hiệu cũng sử dụng bí quyết truyền thống, kết hợp với công nghệ chế biến hiện đại. Nhằm giữ cho Nước mắm Vị Thanh được sạch, xanh, an toàn và chất lượng cao, nhằm phục vụ thị trường rộng rãi của nhiều đối tượng khách hàng.
Nước mắm cũng được lọc sạch qua một hệ thống cuối cùng, trước khi đóng rót, chiết xuất vào chai nên người dùng hoàn toàn có thể yên tâm sử dụng mắm tươi, trực tiếp mà không lo có bất kì ảnh hưởng nào trong quá trình sử dụng.
Thị trường phân phối: Thương hiệu Nước mắm Vị Thanh hiện đã quen mặt với người dân xứ Thanh. Nhưng người sáng lập cũng chú trọng mở rộng địa bàn phân phối và thương hiệu ra nhiều địa phương khác; Thông qua đại lý và các điểm phân phối ở khắp các tỉnh thành.
Đa dạng thành phẩm: Hiện nay, Nước mắm Vị Thanh chuyên sản xuất sản phẩm chủ lực là Nước mắm truyền thống Vị Thanh. Có các dòng nước mắm với các độ đạm khác nhau như 40 độ đạm, 32 và các loại nước chấm phổ thông khác, phục vụ nhu cầu đa dạng của thị trường.
Ngoài ra đơn vị còn sản xuất các loại mắm tôm, mắm tép, mắm chua truyền thống. Thơm ngon, hương vị thuần chất tự nhiên và đảm bảo an toàn thực phẩm. Các sản phẩm này đã có chứng nhận đầy đủ của các cơ quan chức năng ban ngành và được lưu hành trên toàn quốc. Nhiều sản phẩm của Vị Thanh là sản phẩm OCOP ba sao của địa phương.
Hình thức bao bì: Ngoài đảm bảo chất lượng, Nước mắm Vị Thanh còn đảm bảo chất lượng bao bì đẹp mắt, trang trọng, thanh lịch.
Các sản phẩm có bao bì chất lượng cao này đã biến Nước mắm Vị Thanh thành món quà xanh tự nhiên. Dùng làm quà khi đi du lịch biển mang về nhà tặng bạn bè người thân, đồng nghiệp. Đây vừa là sản phẩm bình dân, thân thuộc, quí mến, vừa đảm bảo tính chất trang trọng của một món quà tặng cho các gia đình.
Vài năm gần đây, trong danh sách quà biếu tặng của người Việt đã xuất hiện những chai nước mắm truyền thống đẹp mắt, chất lượng, trang trọng, thanh lịch, làm hài lòng những người sành ăn nhất. Việc mua hàng cũng đang trở nên rất dễ dàng hơn, khi có thể mua trực tiếp hoặc mua bán qua các trang thương mại điện tử. Nước mắm Vị Thanh cũng hy vọng có thể tham gia thị trường xuất khẩu trong tương lai gần, nếu các điều kiện khác đã chín muồi.
Việt Nam hiện nay đang là một trong 02 quốc gia xuất khẩu nước mắm lớn nhất thế giới, cùng với nước bạn Thái Lan. Bên cạnh đó, thị trường nước mắm nội địa cũng rất phát triển. Nước mắm Việt Nam dự kiến sẽ có bước tăng trưởng ổn định trong giai đoạn 2024-2029 với tốc độ tăng trưởng CAGR 5,76% đạt giá trị khoảng 17,9 tỷ USD vào năm 2029.
Và để có được thành công chung này là sự cố gắng của toàn ngành. Trong đó, có sự nỗ lực, cố gắng của các đơn vị sản xuất trực tiếp ở các địa phương và Nước mắm Vị Thanh cũng đang đóng góp một phần công sức của mình vào hành trình chung ấy của toàn ngành.
Hà Minh
