Doanh nghiệp sản xuất xanh
Luật Đất đai năm 2024 mở rộng đối tượng nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp, nâng hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp của cá nhân lên không quá 15 lần so với hạn mức giao đất nông nghiệp của địa phương.
27/2/2025
Đây được xem là tin vui đối với người sử dụng đất nông nghiệp, giúp tạo điều kiện trong phát triển sản xuất nông nghiệp theo hướng hàng hóa tập trung, quy mô lớn.
Mở rộng đối tượng được nhận chuyển nhượng đất nông nghiệp
Có thể nói, Luật Đất đai năm 2024 được thực thi từ 1/8/2024 (sớm hơn 5 tháng so với thời điểm được quyết định trước đó là 1/1/2025) và có những thay đổi đã tạo điều kiện thuận lợi cho nông nghiệp, nông thôn phát triển. Một trong những thay đổi đó là Luật cho phép các đối tượng không trực tiếp sản xuất nông nghiệp được phép nhận chuyển nhượng và nâng hạn mức nâng nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp của cá nhân lên không quá 15 lần so với hạn mức giao đất nông nghiệp của địa phương.
Điều 45, Luật Đất đai năm 2024 quy định các quyền của người sử dụng đất không còn quy định trường hợp cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp không được nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho đất trồng lúa.
Tuy nhiên, Điều 176 Luật Đất đai năm 2024 cũng quy định rất cụ thể: Đối với cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho quyền sử dụng đất trồng lúa quá hạn mức quy định thì phải thành lập tổ chức kinh tế và có phương án sử dụng đất trồng lúa bao gồm các nội dung theo quy định tại khoản 6 Điều này và được UBND cấp huyện phê duyệt, trừ trường hợp người nhận tặng cho là người thuộc hàng thừa kế.
Theo PGS.TS Nguyễn Đình Thọ, Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Tài nguyên và Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường), trong quá trình xây dựng Luật Đất đai lần này, đặc biệt được lưu ý tới các quy định liên quan đến hỗ trợ người dân, nông dân, nông nghiệp, nông thôn trong việc thực hiện yêu cầu của Đảng và Nhà nước, xây dựng cánh đồng lớn và nâng cao năng suất lao động trong lĩnh vực nông thôn.
“Chúng ta đã cởi bỏ các quy định liên quan đến hạn điền, cho phép xây dựng hạ tầng phục vụ cho sản xuất nông nghiệp như đường sá, nhà kho tại các khu sản xuất quy mô lớn. Luật Đất đai cho phép doanh nghiệp tiếp cận sử dụng đất nông nghiệp và cho phép người dân mở rộng hạn điền, thúc đẩy sản xuất với cánh đồng lớn và quy mô lớn đã được Nghị quyết số 18-NQ/TW, ngày 16/6/2022, Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất, tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao khẳng định”, ông Thọ nói.
Chống lãng phí đất nông nghiệp, hình thành vùng sản xuất tập trung
Ông Lê Văn Tám, Giám đốc HTX DV Nông nghiệp Sông Hồng (Đông Anh, Hà Nội) cho biết, khác với Luật Đất đai năm 2013, Luật Đất đai năm 2024 cho phép các đối tượng không trực tiếp sản xuất nông nghiệp được nhận chuyển nhượng. Đây là một điểm rất mới và tích cực của Luật. Bởi lẽ, khi đất nước phát triển, nhiều khu công nghiệp được xây dựng, thu hút nhiều lao động, trong đó có cả những lực lượng lao động trước đây làm nông nghiệp. Do đó, đất sản xuất nông nghiệp được giao cho các đối tượng này, không được đưa vào sản xuất, đất sản xuất nông nghiệp bị bỏ hoang, không khai thác được tối đa hiệu quả từ đất, gây lãng phí rất lớn đối với tài nguyên của đất nước.
“Mở rộng đối tượng không trực tiếp sản xuất nông nghiệp được phép nhận chuyển nhượng đất trồng lúa là tạo điều kiện cho những tổ chức, cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp, nhưng kinh doanh trong lĩnh vực nông nghiệp, được nhận chuyển nhượng đất trồng lúa là chúng ta đã giải quyết được tình trạng lãng phí đất nông nghiệp xảy ra trong suốt thời gian dài vừa qua”, ông Tám nói.
HTX Toàn Phát nằm ở vùng đất được trồng nhiều chuối tiêu hồng nhất tỉnh Hưng Yên, vì thế, các sản phẩm của HTX chủ yếu là các sản phẩm nông nghiệp được chế biến sâu như chuối sấy khô, chuối dẻo, long nhãn… Mặc dù sản phẩm chuối sấy khô và chuối dẻo đang có mặt tại thị trường miền Bắc và một số tỉnh, thành phía Nam, nhưng HTX không thể mở rộng được cơ sở sản xuất do không có quỹ đất. Điểm sản xuất hiện nay của HTX vẫn nằm tại nhà riêng.
Giám đốc HTX Nguyễn Văn Phát cho biết, Luật Đất đai năm 2024 đã “cởi trói” cho doanh nghiệp tư nhân sản xuất nông nghiệp, bởi quỹ đất sản xuất nông nghiệp bị bỏ hoang nhiều, trong khi quỹ đất để xây dựng các cơ sở sản xuất tập trung lại không có.
“Việc Nhà nước cho phép các đối tượng không trực tiếp sản xuất nông nghiệp được phép nhận chuyển nhượng đất trồng lúa, là cơ hội để doanh nghiệp tư nhân và HTX sản xuất, chế biến sâu các sản phẩm nông nghiệp như chúng tôi có điều kiện mở rộng sản xuất. Không những tạo được nhiều công ăn việc làm cho người lao động trên địa bàn, mà khai thác hiệu quả, tối đa diện tích đất nông nghiệp bị bỏ hoang”, ông Phát nói.
Luật Đất đai 2024 bổ sung 2 điều (Điều 192 và Điều 193) quy định cụ thể về tập trung, tích tụ đất đai, trong đó làm rõ phương thức, nguyên tắc, trách nhiệm của các chủ thể khi thực hiện. Các quy định này đã khắc phục tình trạng sử dụng đất manh mún, tạo điều kiện hình thành các vùng sản xuất nông nghiệp tập trung, qua đó thu hút đầu tư, ứng dụng cơ giới hóa và công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp, sản xuất hàng hóa quy mô lớn, gắn với phát triển các chuỗi cung ứng hàng hóa nông sản.
Luật còn bổ sung loại đất chăn nuôi, tập trung vào nhóm đất nông nghiệp trong quy định về phân loại đất và làm rõ chế độ sử dụng đất chăn nuôi tập trung. Đây là đất xây dựng trang trại chăn nuôi tại khu vực riêng biệt theo quy định của pháp luật về chăn nuôi. Quy định này góp phần phát triển chăn nuôi tập trung trang trại thay cho chăn nuôi nhỏ lẻ hộ gia đình, thúc đẩy chủ trương phát triển chăn nuôi thành một ngành sản xuất trụ cột trong cơ cấu kinh tế nông nghiệp, đồng thời nâng cao hiệu quả công tác bảo vệ môi trường trong khu dân cư nông thôn.
Bên cạnh đó, Luật bổ sung một điều quy định chi tiết đối với đất khu nuôi, trồng, sản xuất, chế biến nông sản, lâm sản, thủy sản, hải sản tập trung để thực hiện các nhiệm vụ nghiên cứu, thực nghiệm, nuôi, trồng, sản xuất, bảo quản, chế biến, dịch vụ kho bãi cho nông sản, lâm sản, thủy sản, hải sản. Đây là trường hợp Nhà nước thu hồi đất để cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê để thực hiện dự án khu nuôi, trồng, sản xuất, chế biến nông sản, lâm sản, thủy sản, hải sản tập trung hoặc dự án đầu tư xây dựng kinh doanh kết cấu hạ tầng khu nuôi, trồng, sản xuất, chế biến nông sản, lâm sản, thủy sản, hải sản tập trung và được lựa chọn chuyển sang hình thức thuê đất thu tiền thuê hằng năm.
Cùng với các quy định về khu nông, lâm nghiệp ứng dụng công nghệ cao trong chế độ sử dụng đất cho khu công nghệ cao sẽ tạo ra mối liên kết chặt chẽ giữa nông nghiệp với công nghiệp, nông nghiệp công nghệ cao, dịch vụ, bảo quản, chế biến hướng tới nền nông nghiệp hàng hóa, bền vững và hiện đại, thúc đẩy phát triển nông nghiệp, nông thôn trong bối cảnh đổi mới, mở cửa và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng.
Ngọc Thủy,kinhtenongthon.vn
