Doanh nghiệp sản xuất xanh
Sản xuất xanh là xu hướng tất yếu của thời đại, nhưng khi khởi nghiệp thì bài toán lợi nhuận sẽ luôn là ưu tiên hàng đầu của các doanh nghiệp. Vậy làm thế nào để có một phép cân bằng hiệu quả giữa kinh tế và các giá trị xanh. Đây là điều gây ra không ít lo lắng, băn khoăn của những người đứng đầu. Nhưng có những doanh nhân đã sớm định hình chiến lược, khi gắn mình với các hoạt động sản xuất xanh ngay từ những ngày đầu khởi nghiệp và một trong số đó là doanh nhân Hà Anh Trường, Giám đốc Công ty Cổ phần ECOKA, Hậu Giang.
13/12/2024
Bắt đầu từ một sự tình cờ
Chia sẻ về con đường lập nghiệp của mình, doanh nhân Hà Anh Trường cho biết, xanh hóa hoạt động sản xuất kinh doanh ở ECOKA rất bình thường và rất tự nhiên trong các hoạt động hàng ngày. Mặc dù, anh bước vào công việc này như một sự tình cờ, không chuẩn bị trước. Nhưng con đường sản xuất xanh này đến với anh như một định mệnh và gắn chặt với anh ngay từ những ngày đầu tiên.
Doanh nhân Hà Anh Trường, Giám đốc ECOKA
Ngược lại thời gian nhiều năm về trước, sau khi tốt nghiệp Học viện Quân sự tại Hà Nội, anh công tác ở một sân bay quân sự ở Vũng Tàu. Nỗ lực phấn đấu và anh đã từng nắm giữ trưởng phòng công nghệ thông tin. Nhưng con đường ổn định ấy đã không níu giữ được tâm hồn yêu thích tự do, thích khám phá thế giới bên ngoài. Từ đây, số phận dẫn anh đến ngã rẽ khác, khi dấn thân sâu hơn vào ngành thủ công mỹ nghệ truyền thống.
Anh kể, lúc đó ngoài giờ làm việc, anh bán các sản phẩm thủ công mỹ nghệ qua mạng Amazon. Ban đầu anh làm chỉ để cho vui và giống như một trò giải trí tinh thần. Nhưng anh không ngờ, hướng đi này dần thu hút anh và trở thành định hướng mới trên con đường sự nghiệp. Bắt đầu từ một sự tình cờ của công việc làm thêm nhưng sau đó đã mở ra cho anh một cánh cửa mới, một chân trời mới. Anh quyết định nghỉ việc và bước vào con đường khởi nghiệp.
Khi anh thông báo nghỉ việc, người thân trong gia đình, ai nấy đều một mực phản đối. Mọi người nghĩ là anh bị “khùng, suy nghĩ nông cạn”. Người thân lo anh mắc phải sai lầm, vứt bỏ đi sự nghiệp ổn định. Làm sao quay đầu lại được, khi đã lỡ “sa chân”. Nhưng anh thì khác, bằng trực giác của bản thân, anh đã nhìn thấy một con đường mới. Ban đầu công việc khá thuận lợi và dễ dàng, anh nhanh chóng gặt hái được nhiều thành quả và nhanh chóng mở rộng thị trường.
Anh ôm xe máy chạy dọc khắp các làng nghề ở nhiều tỉnh thành từ Bắc chí Nam tìm ra những mặt hàng thủ công mỹ nghệ độc đáo để mở rộng thị trường tiêu thụ. Khi đã định hình được tầm nhìn, thị trường, cách thức vận hành, anh bắt đầu từng bước thiết lập qui trình hoạt động, xây dựng doanh nghiệp theo hướng bền vững, liên kết mở rộng sản xuất.
Trên con đường khởi nghiệp, dù thuận lợi ban đầu nhưng anh cũng gặp các khó khăn nhất định. Anh chia sẻ, khi làm việc ở các làng nghề, phát triển mạng lưới liên kết sản xuất, phải liên tục di chuyển khắp nơi, thuyết phục mọi người làm theo yêu cầu của doanh nghiệp nhằm đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật của các thị trường khó tính nhất. Anh gặp gỡ, thuyết phục mọi người chuyển hướng làm việc theo cung cách do doanh nghiệp đưa ra. Anh đi miết nhiều ngày, lặn lội cả ngày, có khi đến 10 giờ đêm anh mới về nhà.
Vào mùa mưa chạy xe rất cực. Đường vào các làng xã, có những nơi ngõ rất hẹp, chỉ chạy vừa đủ cho chiếc xe máy. Thêm vào đó, khi gặp trời mưa lớn, con đường trở nên ngập bùn đất. Khiến anh phải đánh vật với các chuyến đi của mình. Đôi khi còn gặp tình cảnh, làm lộn vòng xe xuống ruộng. Nhưng anh vẫn rất kiên trì đi lại khắp nơi, ráo riết thiết lập mảng sản xuất kinh doanh cho đúng hướng.
Khi tới các làng nghề, tận mắt chứng kiến phương thức sản xuất của người lao động; Anh thấy ám ảnh cảnh làm việc vất vả nhưng thu nhập không được bao nhiêu của người dân làng nghề. Anh muốn làm điều gì đó giúp cho cuộc sống của họ tốt hơn. Sau khi va chạm với nhiều nơi, anh cũng vỡ ra nhiều điều, thấy cần phải ổn định sản xuất, chứ không có sức để chạy liên tục khắp nơi. Anh bắt đầu liên kết sản xuất lớn, tập trung vào các dòng sản phẩm xanh thân thiện với môi trường, kiên trì hướng dẫn bà con làm việc.
Anh tổ chức sản xuất, thu mua, bao tiêu toàn bộ sản phẩm đầu ra. Đổi lại bà con nông hộ phải làm theo các qui chuẩn mà công ty đưa ra. Nhưng anh thừa nhận, làm điều này ban đầu không phải dễ dàng. Ban đầu nhiều người không tin tưởng lắm. Họ đang làm theo cách cũ, thấy vẫn ổn, giờ phải thay đổi qui trình công việc nên không muốn làm theo. Làm thế nào để mọi người đồng lòng đi theo định hướng mới của công ty là một câu hỏi lớn.
Trên thực tế, trong môi trường làm việc của doanh nghiệp thì “quyền lực cứng” luôn có tác dụng. Nghĩa là nhân viên buộc phải tuân thủ một số nội quy nhất định của người lãnh đạo đưa ra. Nhưng trong không gian văn hóa làm việc tại các làng quê ở nông thôn, quyền lực cứng không có tác dụng gì cả. Đó là nơi cần phải phát huy tính linh động, sự nhẫn nại và chân thành. Nhẫn nại thuyết phục mọi người, dần dần mọi người mới làm theo, nghe theo. Khi đà quán tính đã được xác lập, mọi thứ mới vào guồng quay theo đúng định hướng của doanh nghiệp.
Mặt hàng nhà bếp xuất khẩu sang Mỹ của ECOKA
Mở rộng thị trường và xanh hóa hoạt động
Trên thực tế, công việc này đã gắn với anh từ năm 2018, nhưng đến năm 2022, đơn vị mới bắt đầu mua đất, lập xưởng, tăng qui mô sản xuất và xuất hàng đi nhiều thị trường lớn ở nước ngoài như: Các nước Châu Âu, Mỹ, Nhật Bản…vv.
Thông qua các mẫu thời trang từ nguyên liệu địa phương như cây lục bình, mây tre đan, công ty ECOKA của anh đã và đang phát triển ngành thủ công mỹ nghệ xanh. Trong quá trình hoạt động đó cũng đồng thời làm xanh hóa các hoạt động khác của làng nghề. Từng bước lan tỏa và truyền cảm hứng sống xanh vào trong cộng đồng.
Mặc dù là đơn vị khởi nghiệp nhỏ đi lên nhưng ECOKA lại có các bước thực hành xanh mang tính bao trùm. Anh Trường và công ty đã sớm nhận thức rõ con đường đi của mình. Đưa ECOKA bền bỉ theo đuổi định hướng xanh từ những ngày đầu khởi nghiệp. Các bước đi chiến lược, nền tảng sản xuất, đến các thông điệp truyền thông ra cộng đồng đều nhất quán. Đây là các bước để thực hành ESG (Environmental – Môi trường, Social – Xã hội và Governance – Quản trị) chính là một trong những yếu tố quan trọng để doanh nghiệp phát triển bền vững và tăng trưởng xanh.
ECOKA đã xanh hóa các hoạt động của mình theo nhiều hướng khác nhau. Xanh từ nguyên liệu đầu vào với nguồn gốc thiên nhiên, mang tính địa phương, bền vững. Xanh từ quy cách vận hành của doanh nghiệp, tiết kiệm nguồn tài nguyên thiên nhiên, năng lượng, phát triển nguồn nhân lực, chi phí vận hành. Đến các chiến lược khác nhau nữa về chất lượng, đáp ứng với nhu cầu của thị trường xuất khẩu. Lấy xanh hóa làm nền tảng trung tâm cho mọi sự đột phá sáng tạo của mình.
Với các dòng sản phẩm xanh, thân thiện với môi trường, sản phẩm của ECOKA có tính hoàn nguyên rất lớn, tốt cho môi trường; Dù đó là sản phẩm đang trong quá trình sản xuất hay lúc đã kết thúc vòng đời sử dụng.
Túi xách thời trang ECOKA với 100 % là nguyên liệu hoàn toàn tự nhiên, thiên nhiên
Với mặt hàng túi xách thời trang thì 100% làm từ nguyên liệu hoàn toàn thiên nhiên. Nguyên liệu chính là từ cây lục bình tại địa phương. Túi xách thời trang của ECOKA có thể dùng đi biển, đi chơi, đi làm nơi công sở. Hoàn toàn thích hợp để chụp hình, đi du lịch, làm quà tặng. Sản phẩm không những đẹp, tinh xảo mà còn đảm bảo các yếu tố khác như: Bảo vệ sức khỏe cho người tiêu dùng, bảo vệ môi trường và đây là hai trong nhiều tiêu chí nổi bật của ECOKA.
Mặt hàng trang trí nhà cửa xuất khẩu của ECOKA
Với mặt hàng đồ bếp, trang trí nhà cửa, dù sản xuất xanh nhưng vẫn còn khoảng 10% – 15% chi tiết nguyên liệu khác như các đường bo sản phẩm hoặc các chi tiết có sự hỗ trợ của nhôm sắt định hình. Nhưng anh Trường chia sẻ, có thể sau này đơn vị sẽ tìm cách loại bỏ hoàn toàn một số chi tiết này hoặc thay thế bằng gỗ tự nhiên để sản phẩm có thể xanh hơn nữa, thậm chí xanh hoàn toàn.
Với quy trình sản xuất, ECOKA cũng được thiết kế để tối ưu hóa tài nguyên, thiên nhiên, hạn chế tiêu thụ năng lượng và tiết kiệm chi phí. Các bước thực hành xanh thấm sâu vào qui trình công việc hàng ngày từ những việc nhỏ nhất. Anh Trường quan niệm, xanh hóa trong doanh nghiệp phải làm từ những việc bình thường nhất, chứ không cần thiết phải “đao to búa lớn”.
Trong các sinh hoạt hàng ngày, đơn vị cho nhân viên chủ động phân loại rác, loại bỏ đồ đúng nơi qui định. Trong công ty còn có một bộ qui chuẩn nhằm thiết lập qui trình làm việc, giáo dục ý thức trách nhiệm của nhân viên hàng ngày. Đồng thời có sự khích lệ, khen thưởng trong công tác thi đua và được cụ thể hóa bằng các biện pháp quản trị xanh đã được thiết lập một cách rõ ràng.
Đơn vị tạo một hệ thống nhà phơi năng lượng mặt trời để phơi sấy sản phẩm. Công ty cũng chuyển đổi dần sang sử dụng điện mặt trời áp mái. Điện năng lượng mặt trời là điện năng xanh. Với thời gian lắp đặt từ 12 đến 25 tháng là doanh nghiệp có thể hoàn vốn, đồng thời giảm chi phí sản xuất thực tế.
Với các tiêu chuẩn chất lượng áp dụng trong sản xuất. ECOKA chủ động tìm các tiêu chuẩn và chuẩn hóa theo các tiêu chuẩn đó và đi theo điều kiện thực tế của mình. Anh nói, tự mình lập kế hoạch, chủ động làm việc theo tiêu chuẩn nên đơn vị cắt giảm được rất nhiều chi phí thuê tư vấn, nhân công kiểm soát qui trình chất lượng đầu vào, đầu ra. Mặt khác còn có thể đo đếm được hiệu năng, chất lượng và cũng có tính sát thực hơn với doanh nghiệp. “Vì không ai hiểu doanh nghiệp hơn người lãnh đạo ở chính đơn vị của mình”, anh Trường từng nói.
Làm được điều này là do bản thân anh Trường từng hoạt động trong ngành hàng không quân sự. Đây là môi trường làm việc ở sân bay quân sự của anh trước kia, với những tiêu chuẩn khắt khe, có tính kỷ luật cao bậc nhất trong các loại kỷ luật. Đặc biệt, văn hóa an toàn hiện diện trong mọi mặt của ngành hàng không, rất hữu ích cho công việc hiện tại của anh. Khi làm sản phẩm cho thị trường xuất khẩu, chất lượng cao, cần áp dụng triệt để các chi tiết, mức tinh xảo, kỹ lưỡng.
Trên thực tế, những nhà lãnh đạo thành công nhất mà tôi biết, từng gặp qua, từng viết về họ; Họ đều nói về những hoài bão và ước mơ lớn lao của mình. Nhưng khi trò chuyện, tận mắt chứng kiến các việc làm hàng ngày của họ nhiều lần mới thấy, họ đều là những người tập trung cao độ vào từng chi tiết trong các hoạt động của đơn vị và ECOKA cũng không là ngoại lệ. Những nỗ lực nhỏ, từng bước một của người sáng lập đã đưa ECOKA từng bước đi xa.
ECOKA đã đi được một đoạn đường dài trong vòng 06 năm qua. Đặc biệt các nỗ lực xanh của doanh nghiệp này cũng đang đi đúng hướng, có tác động tích cực đến hiện tại, định hướng phát triển lâu dài và có được sự ghi nhận của các tổ chức lớn. ECOKA chính là một trong 3 doanh nghiệp giành chiến thắng chung cuộc và được vinh danh tại Chương trình Sáng kiến ESG Việt Nam 2024 do Cục Phát triển doanh nghiệp, Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Cơ quan Phát triển quốc tế Hoa Kỳ (USAID) tổ chức.
Đây là hoạt động nhằm thí điểm, triển khai, nhân rộng các thực hành ESG và kinh doanh bền vững tại Việt Nam và Công ty Cổ phần Ecoka được vinh danh nằm trong Top 3 doanh nghiệp xuất sắc nhất. Đây là một thành tích khá tốt của một đơn vị khởi nghiệp non trẻ, đi lên bằng thực lực, năng lực của các cá nhân.
Vượt qua thời điểm khó khăn
Đến nay đơn vị đã và đang có doanh thu rơi vào khoảng 20 tỷ đồng/năm. Đơn vị cũng đang từng bước mở rộng danh mục sản phẩm và xuất khẩu nhiều hơn vào các thị trường. Sản lượng xuất khẩu khoảng 80 % thông qua thương mại điện tử. Và khoảng 20% xuất khẩu trực tiếp qua mạng lưới các hệ thống siêu thị ngành hàng tại nước ngoài.
Có được các thành công này là từ nỗ lực liên tục của anh Trường và tập thể doanh nghiệp trong suốt một thời gian dài. Ngoài sự nỗ lực của bản thân, anh còn nhận được sự giúp đỡ của những người đồng đội đứng sau – Những người đã góp vốn và động viên anh trên bước đường sự nghiệp.
Anh kể, khi đơn vị từng rơi vào hoàn cảnh khó khăn vào thời kỳ dịch covid 19 tràn tới. Khi đó, tiêu dùng toàn cầu đình trệ, nhu cầu xuống rất thấp, chi phí vận chuyển tăng cao. Tác động của dịch bệnh đã khiến cho công ty lâm vào hoàn cảnh khủng hoảng nguồn vốn, thị trường. Có lúc, anh tưởng chừng như không thể đứng vững được nữa, vì có rất nhiều khó khăn, cùng lúc đổ dồn. Hàng tồn kho vô cùng lớn nhưng không đẩy được đi. Tiền chi phí nhân công nguyên vật liệu không thanh toán được khiến cho dòng vốn đứt đoạn. Anh lo lắng, mất ăn, mất ngủ. Quan trọng nhất là anh cảm thấy khổ sở khi chứng kiến những người đã tin mình, làm cho mình, nhưng lại làm cho họ lâm vào hoàn cảnh khó khăn chung.
Nhưng trong lúc khó khăn nhất, anh nhận được sự hỗ trợ của những người anh em, đồng đội, người thân, các cổ đông góp vốn, hỗ trợ đứng sau. Họ đã động viên anh cố gắng vượt qua thời điểm khó khăn đó. Trong những lúc khó khăn nhất, anh cũng tự động viên mình đứng lên và tự nhủ rằng, cần phải nhớ lại mình đã bắt đầu như thế nào, đã nỗ lực ra sao và lý do mình bắt đầu là gì? Để trấn an tinh thần và tìm ra sức mạnh, thúc đẩy bản thân, vượt qua sóng gió và bước ngoặt khủng hoảng đó.
Một số đầu mối sản xuất trực tiếp khác trong mạng lưới của công ty cũng thông cảm và chịu đựng thời kỳ khó khăn chung đó của doanh nghiệp. Anh nói, anh biết ơn tất cả những người đồng hành với mình, những người đã cho anh niềm tin và sức mạnh để bắt đầu lại thêm một lần nữa.
Đi qua thời điểm khó khăn, anh thấy trong cái rủi cũng có cái may. Chính trong lúc khó khăn đó, anh mới bắt đầu nhìn ra điểm yếu của doanh nghiệp, tìm cách khắc phục. Công tác vận hành sản phẩm, thị trường, hoạt động của doanh nghiệp cũng vì thế mà cũng có bước tiến mới. Khi dịch qua đi, thị trường được xác lập lại. Anh cũng tự tin hơn trong các hoạt động giao thương, mở rộng thị trường, phát triển doanh nghiệp.
Vốn là dân công nghệ nên khi áp dụng công nghệ vào trong sản xuất, anh bắt đầu tìm ra những điểm đột phá mới quan trọng. Từng bước phát triển vượt bậc hơn rất nhiều. Nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, vận hành sản xuất trơn tru. Anh chia sẻ, với qui mô và khối lượng công việc như đơn vị đang làm, các đơn vị khác phải cần khoảng 60 nhân sự thì anh rút ngắn, tinh gọn chỉ 18 nhân sự làm việc mà vẫn đảm bảo công việc thông suốt. Đây cũng là một trong những thế mạnh của ECOKA.
Khi được hỏi về bí quyết thành công, anh chỉ đơn giản nói là kiên trì làm việc, làm đi làm lại nhiều lần cho đến khi làm tốt. Trong lúc trò chuyện, tôi thấy anh khá điềm đạm, với sắc giọng ôn tồn, không màu mè hoa lá, bình dị, đơn giản, ngắn gọn, đúng chất dân kỹ thuật.
Ngày nay, ECOKA đang có những bước đi ổn định với một lối đi bền vững. Mặc dù anh Trường thừa nhận, ngành hàng anh đang làm, khó bùng nổ với doanh thu lớn, tốc độ nhanh. Muốn đi nhanh cũng không nhanh được, vì phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố. Nhưng anh bằng lòng với công việc này và tìm thấy niềm vui trong các việc mình làm.
Anh cũng băn khoăn về địa phương, vùng đất mà đơn vị đang đóng chân. Anh trăn trở khi nhìn thấy Hậu Giang còn là một tỉnh khó khăn và thiếu nhiều nguồn lực. Anh muốn đóng góp một chút sức lực nhỏ bé của bản thân, làm tốt từ những điều nhỏ bé, bình dị nhất hàng ngày. Đóng góp các giá trị mà mình có thể làm, làm từ những điều nhỏ bé, theo sức lực của mình.
Hàng tuần anh tổ chức lớp học miễn phí về tiếng Anh và tin học cho lũ trẻ quanh khu vực, tuần 03 buổi, sau 06 giờ tối. Anh nói, mong có thể đóng góp chút sức lực nhỏ bé, san sẻ chút gánh nặng và lo toan của các bậc phụ huynh ở đây. Đồng thời hy vọng các em lớn lên sẽ gặt hái được nhiều thành công từ nền tảng kiến thức vững chắc và phát triển tinh thần tự học ngay từ khi còn nhỏ.
Kết thúc bài viết, tôi biết rằng, một buổi trò chuyện, chắc chắn không thể lột tả hết về chân dung của một con người. Nhưng tôi vẫn thấy đó nhiều nét bình dị, sâu lắng trong chân dung một người giám đốc khởi nghiệp và khắc họa vài nét đơn giản nhất.
Trên thực tế, sống trong đời sống và tìm được niềm vui và ý nghĩa trong các việc mình làm, cũng là việc khó. Không phải ai cũng có thể tìm thấy được niềm vui trong các trách nhiệm và kỷ luật hàng ngày. Đó phải là người đã nỗ lực rất nhiều, đã dám làm, dám sống, dám thoát khỏi vùng an toàn và sống theo cách của mình, mới có thể tìm thấy. Một lối sống mà nhiều người còn đang phải mải miết, nỗ lực kiếm tìm. Nhưng anh đã và đang có ở trong tay, thấu hiểu bản thân, hiểu được sứ mệnh, công việc mình làm, có niềm tin với bản thân. Đây cũng chính là một loại hạnh phúc không dễ kiếm tìm và anh đã tìm thấy!.
Nguyên Minh
